با توجه به ساختار مخابرات سنتی که خط تلفن را بر روی زوج سیم مسی انتقال می دهند و محدود بودن تعداد زوج سیم های کشیده شده در مناطق مختلف شهرها و پرشدن ظرفیت خطوط مخابرات، عملا به شیوه های سنتی دیگر نمی توان خطوط تلفن ثابت را به متقاضیان ارائه نمود. با توجه به اینکه برای افزودن ظرفیت سیم های تلفن در یک منطقه می بایست کیلومترها کابل تلفن مسی را از مرکز مخابراتی تا ساختمان های جدید مورد بهره برداری قرار داد و با توجه به افزایش روز افزون متقاضیان خطوط تلفن، ارائه سرویس برای شرکت مخابرات کاری بسیار دشوار شده است به گونه ای که اگر فقط چند ساعت در یک مرکز مخابراتی در سطح شهر تهران بایستیم با سیلی از درخواست های مردم مواجه خواهیم شد که متقاضی خط تلفن می باشند. اما کارکنان مخابرات دست رد به سینه آن ها می زنند و به راحتی می گویند ر آن منطقه ظرفیت خالی وجود ندارد! گواهی به این مطلب افزایش هزینه خط تلفن ثابت از 50 هزار تومان برای هر خط به 200 هزار تومان برای هر خط می باشد که در مقایسه با سایر کشورهای جهان که هزینه های ارتباطی روز به روز کاهش می یابد و ارزان تر می گردد، مخابرات ایران اقدام به افزایش قیمت خطوط به میزان 400 درصد می نماید!

و اما راه حل …

بهتر است از بیان مشکلات بسنده کرد و راه حل مناسب را ارائه نمود! با توجه به اینکه فراهم نمودن شبکه IP در مکان های مختلف در سطح شهرها روز به روز آسان تر و ارزان تر می گردد می توان به جای کابل کشی مجدد بر روی شبکه IP خطوط تلفن را به متقاضیان ارائه نمود.

انتقال صدا بر روی بستر شبکه را به اختصار VoIP یا Voice over IP می نامند. مکانیسم کار بدین صورت است که صدای آنالوگ که قبلا به صورت موج الکتریکی بر روی زوج سیم مسی ارسال می شد، حال صدا ابتدا به بسته های داده تبدیل می شود و سپس از طریق شبکه ارسال می گردد. در مقصد صدای دیجیتال از طریق تلفن تحت شبکه یا گیتوی های IP مجددا به صورت آنالوگ و الکتریکی تبدیل می گردد تا برای دریافت کننده قابل فهم گردد.

به عنوان مثال بر روی یک زوج سیم قدیمی که قبلا به خانه قدیمی فقط یک خط تلفن و یک اینترنت ADSL را ارایه می داد اکنون می توان روی همان بستر ADSL بسته به سرعت و کیفیت ارتباط شبکه ای بین 30 تا 100 خط شهری را منتقل نمود!

در صورتیکه در مجتمع جدیدالتاسیس حتی یک خط تلفن سنتی هم وجود نداشته باشد می توان از طریق شبکه بی سیم که با نصب یک آنتن بر روی پشت بام مجتمع فراهم می شود بسته به سرعت شبکه تا 400 خط شهری را ارائه نمود. و یا با اتصال مجتمع جدیدالتاسیس به شبکه فیبر نوری که برای مثال شهرداری تهران به سرعت در حال توسعه شبکه فیبر نوری خود است، می توان ده ها هزار خط شهری را به مجتمع ها و شهرک ها ارائه نمود.

از کجا باید شروع کرد؟

درحال حاظر مجوز ارائه خطوط VoIP به ده ها شرکت مختلف داده شده است که به زودی این شرکت ها به رقبای اصلی مخابرات تبدیل خواهند شد. زیرا این شرکت ها با استفاده از تکنولوژی های نوین مخابراتی در زمانی بسیار کوتاه تر و با هزینه ای به مراتب کمتر خطوط تلفن مورد نیاز مردم را به آن ها ارائه خواهند نمود.
اگر چه در زمانی که این مقاله نوشته می شود (پاییز 95) هنوز بسیاری از شرکت های دارای مجوز فعالیت خود را به طور عملی آغاز نکرده اند، اما به زودی شاهد رقابت این شرکت ها در ارائه سرویس تلفن ثابت خواهیم بود. آن چنان که اکنون شاهد رقابت در ارائه خدمات اینترنت به شهروندان می باشیم و رفته رفته شرکت هایی که خدمات ضعبف تر و با هزینه های بالاتر ارائه می نمایند از صحنه رقابت محو خواهند شد.
پس ابتدا باید خط تلفن VoIP را از یکی از ارائه دهندگان خط خریداری نمود. این خط تلفن های دیجیتال از آنجا که بر روی شبکه ارائه می شوند در حقیقت فقط بصورت یک نام کاربری و رمز عبور ارائه می شوند که پس از برقراری ارتباط شبکه بین سرویس دهنده و مشتری باید آن نام کاربری و پسورد را بر روی یک دستگاه گیتوی یا یک تلفن IP یا یک سانترال IP تنظیم نمود.
اگر بخواهیم کمی فنی تر صحبت کنیم یک SIP Trunk بین مشتری و شرکت ارائه دهنده خدمات برقرار خواهد شد. البته در کاربردهای خانگی ممکن است فقط یک SIP Extension به کاربر داده شود که بر روی یک تلفن IP کانفیگ مربوطه اعمال گردد. با این دو روش بوق تلفن بر روی گیتوی IP یا تلفن IP تحویل خواهد گردد. در صورت استفاده از گیتوی های IP برای شنیدن بوق خط شهری باید گوشی های تلفن آنالوگ را به گیتوی متصل کرد و یا اینکه خروجی گیتوی را توسط زوج سیم های مسی به وروردی سانترال سنتی موجود متصل کرد؛ درست همان گونه که پیش از این خط های شهری معمولی را به سانترال ها متصل می کردیم.

روش پیشرفته تر که هم اکنون در کشورهای پیشرفته در حال استفاده می باشد استفاده از سانترال مرکزی یا hosted PBX می باشد که در خصوص این راه حل می توانید مقاله “سانترال مرکزی یا hosted PBX چیست؟“را مطالعه فرمایید.

به طور خلاصه در روش hosted PBX مشتریان تجاری دیگر نیازی به سانترال محلی ندارند و در حقیقت یک سانترال تحت شبکه دارند که معمولا پشتیبانی آن برعهده شرکت ارائه دهنده خدمات hosted PBX می باشد.
در روش دیگر ممکن است مشتری های تجاری خودشان سانترال تحت شبکه یا IP PBX داشته باشند که در این صورت نیز نیازی به تهیه گیتوی IP نمی باشد چون اغلب سانترال های IP قابلیت ارتباط از نوع SIP Trunk را دارا می باشند. برای اطلاعات بیشتر در خصوص سانترال IP می توانید به مقاله “سانترال IP  PBX) IP) چیست؟” مراجعه نمایید.
به طور خلاصه سانترال IP یک سیستم تلفنی تحت شبکه است که گاها به اشتباه مرکز تماس تلقی می شود. اما در حقیقت مرکز تماس یا Call center به محل هایی شبیه 118 اطلاق می شود که تعدادی اپراتور برای پاسخ گویی به تماسهای مکرر ورودی گوش به زنگ بوده و پاسخگوی سوالات تماس گیرندگان می باشند. معمولا شرکت های ارائه دهنده خدمات هم سانترال IP دارند و هم مرکز تماس مجزا.

اطلاعات بیشتر در خصوص مرکز تماس و مقایسه آن با سانترال IP را می توانید در مقاله “تفاوت مرکز تماس و سانترال IP” مطالعه فرمایید.

ناگفته نماند که شرکت مخابرات نیز برای عقب نماندن از قافله IP در حال تلاش برای ارائه سرویس های رقابتی ارایه خطوط تلفن ثابت بر روی شبکه برآمده است و در حال حاضر خطوط E1 را بر روی SIP Trunk به مشتریان ارائه می نمایند. خط¬های E1 خطوط دیجیتالی هستند که معمولا 30 خط شهری را به صورت هم زمان پشتیبانی می نمایند. البته شرکت مخابرات با تدابیر سخت گیرانه ای خط E1 خود را (که به صورت SIP Trunk است) بر روی بستر اختصاصی زوج سیم مسی ارائه می نماید! به نظر می رسد شرکت مخابرات نمی تواند زوج سیم مسی و بستر اختصاصی سیمی را از ذهن خود دور نماید! با توج به شفاف نبودن راه حل مخابرات و سوالات متعدد استفاده کنندگان، مقاله فنی “نحوه کانفیگ E1 مخابرات با استفاده از SIP Trunk” نحوه کانفیگ E1 SIP Trunk مخابرات را شرح می دهد.

با وجود مزایای بی شمار VoIP و تکنولوژی های نوین مخابراتی بر روی بستر شبکه IP، باید مخاطرات امنیتی VoIP را نیز مطلع بود. در جایی که سانترال ها و گیتوی ها بر روی بستر شبکه کار می کنند، در صورتی که امنیت سرورها و تجهیزات فراهم نگردد همواره امکان نفوذ هکرها و استفاده از خطوط تلفنی وجود دارد. این قضیه به حدی جدی است که درصورتی که یک سانترال IP خام را بر روی شبکه IP معتبر (با استفاده از Valid IP) قرار دهیم در کمتر از چند ساعت توسط هکرهای بین المللی هک خواهد شد. پس بسیار مهم است که امنیت VoIP را پیش از پابلیش کردن سرورهای VoIP فراهم نمود. مقاله “مخاطرات امنیتی VoIP و راه های امن کردن سانترال IP” را مورد مطالعه قرار داده است.

در صورت تمایل به برون سپاری هرقسمت از کار و یا هرگونه سوال درخصوص راه اندازی VoIP در سازمان یا مجتمع خود می توانید با کارشناسان شرکت کاوا ارتباطات هوشمند تماس حاصل نمایید. آدرس سایت رسمی شرکت کاوا www.kavatelecom.com است و خطوط E1 چهار رقمی 4956-021 و خط E1 از نوع ترانک SIP مخابرات به شماره 41879000-021 پاسخگوی شما هستیم.
هم چنین در فروشگاه اینترنتی voipshop.ir که اولین فروشگاه تجهیزات VoIP در ایران است، می توانید تلفن ها و گیتوی های مختلف از برندهای گوناگون را ملاحظه نموده و بصورت اینترنتی خرید نمایید.
شرکت کاوا ارتباطات هوشمند توزیع کننده رسمی تلفن های تحت شبکه Yealink در ایران در بخش IP Phone و توزیع کننده رسمی گیتوی های New Rock و گیتوی های سنگوما در منطقه خاورمیانه می باشد.
کاوا وارد کننده محصولات VoIP برندهای بسیار دیگری است که در سایت فروشگاهی voipshop.ir جهت خرید ارائه گردیده است.